Theo thông báo mới đây từ Sở Kế hoạch & Đầu tư TP.HCM, doanh nghiệp không được kinh doanh tại căn hộ chung cư và phải nộp hồ sơ để đăng ký thay đổi địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp, địa điểm hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh tại căn hộ chung cư sang địa điểm khác không phải là căn hộ chung cư (trừ phần diện tích dùng để kinh doanh của nhà chung cư) trong thời hạn 15 ngày.

Thông tin này ngay lập tức tác động đến khoảng hơn 2.000 doanh nghiệp đang hoạt động tại các chung cư trên địa bàn thành phố.

Doanh nghiệp than khó

Thoạt nhìn bên ngoài tòa nhà số 42 phố đi bộ Nguyễn Huệ (quận 1), ít ai nghĩ răng đây là một chung cư bởi hầu hết các căn hộ đã được cho thuê lại để hoạt động kinh doanh. Các căn hộ được cách điệu trang trí bảng hiệu rất đẹp với đủ hình thức kinh doanh từ các quán café, thức ăn nhanh, shop quần áo…

Chủ một quán cafe tại đây chia sẻ, do nằm mặt tiền phố đi bộ, không gian cũng độc đáo bởi nét kiến trúc chung cư cũ kết hợp với trang trí sáng tạo khiến những địa điểm này luôn tấp nập khách ra vào, chủ yếu là các bạn trẻ và người nước ngoài.

Cũng theo chủ quán này, lý do lựa chọn các căn hộ chung cư làm địa điểm kinh doanh thay vì các tòa nhà trung tâm thương mại vì giá cả thuê mặt bằng rẻ hơn, tiện lợi, không phải chịu các chi phí quản lý, dịch vụ… mặt khác tâm lý nhiều khách hàng rất thích những quán có không gian như vậy.

Khi được hỏi về quy định cấm kinh doanh tại chung cư thì chủ quán này lo lắng: “Đến nay chúng tôi cũng chỉ mới nghe qua thông báo, nhưng nếu buộc phải di dời trước Tết là không thể. Thứ nhất, đây là thời gian cuối năm, công việc nhiều, kinh doanh hiệu quả nhất. Thứ 2 hiện chúng tôi vẫn còn hợp đồng thuê, nếu bỏ thì phải đền hợp đồng. Thứ 3 là sẽ không có đủ thời gian để tìm kiếm địa điểm kinh doanh mới, sẽ mất mối khách quen”, chủ quán này cho biết.

Nhiều doanh nghiệp cho biết, mặc dù mang tiếng dùng căn hộ để kinh doanh nhưng thực chất đây chỉ là nơi đặt trụ sở, giao nhận giấy tờ, địa chỉ liên lạc. Bên cạnh đó, một số lượng rất lớn cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ như thức ăn nhanh, đồ lưu niệm, giao hàng tận nơi cho khách hàng… cũng đang phân vân vì không biết sắp tới có bị xử lý hay không.

Cư dân ủng hộ

Trước thông tin “trục xuất” doanh nghiệp khỏi các chung cư, các cư dân đều tỏ ra ủng hộ quyết định này.

Một cư dân sinh sống tại chung cư 42 Nguyễn Huệ nói, hầu hết các căn hộ chung cư đều được cho thuê lại để kinh doanh, chỉ còn khoảng 7 – 8 hộ dân sinh sống. Nhiều năm qua, các hộ dân luôn phải chịu cảnh ồn ào, người lạ ra vào tấp nập, mất an toàn nhưng không biết phải xử lý ra sao. “Quán xá mở cửa rất khuya, ồn ào nhưng đành chịu, vì chủ nhà họ muốn cho ai thuê chúng tôi sao cấm được”, cư dân này than vãn.

Anh Huy, một cư dân sinh sống tại một chung cư trên đường Lê Văn Sỹ (quận 3) cho biết, nhiều căn hộ tại chung cư này được chủ nhân sử dụng hoặc cho thuê lại để làm địa điểm kinh doanh. Việc này khiến cho số lượng người ra vào tòa nhà tăng lên và rất khó để kiểm soát. Tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn rất cao.

Cần có lộ trình

Mặc dù đồng ý sẽ di dời khỏi chung cư, tuy nhiên các doanh nghiệp đều mong muốn có được khoảng thời gian đủ để thay đổi địa điểm và kế hoạch kinh doanh của mình.

Đồng quan điểm, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP.HCM cho rằng, cơ quan chức năng nên có một lộ trình phù hợp để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chuẩn bị, tìm địa điểm mới di dời. Mặc dù, trong điều 6 Luật Nhà ở ban hành năm 2014 và có hiệu lực ngày 1/1/2015 đã đề cập đến việc cấm sử dụng chung cư ngoài mục đích để ở. Nghị định 99/2015 hướng dẫn thi hành Luật nhà ở có điều khoản quy định các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân không được phép sử dụng căn hộ chung cư làm địa điểm kinh doanh từ sau 10/6/2016, tức 6 tháng từ khi ban hành. Tuy nhiên, vẫn chưa có chế tài cụ thể xử lý hành vi này.

Theo đó, cần cho các doanh nghiệp có thời gian tối thiểu là 1 năm và tối đa là 3 năm để thực hiện việc di dời khỏi chung cư. Lộ trình sẽ kéo dài từ năm 2017 – 2020.