Chung cư cao tầng không chỉ giải quyết nhu cầu nhà ở cho người dân, mà còn được xem là một trong những “điểm nhấn” của kiến trúc đô thị. Tuy nhiên, thực tế đó hình như đang bị “méo mó” ở thủ đô Hà Nội, khi hàng loạt chung cư (nhất là nhà thương mại giá rẻ) với chiều cao chót vót đang trở nên quá tải trước số lượng cư dân tập trung quá lớn.

Quá tải, ngột ngạt - là thực trạng đang xảy ra tại nhiều chung cư cao tầng trên địa bàn thành phố Hà Nội, nhất là ở những tòa nhà được gọi là thương mại giá rẻ như ở Linh Đàm, Đại Thanh, Kim Văn - Kim Lũ…

Tại chung cư Đại Thanh (ở xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì), nơi từng được biết đến như điểm đột phá về nhà ở cho cư dân Hà Nội từ 2 năm trước, nay trở thành một trong những địa bàn chật chội, có mật độ dân số đông nhất Thủ đô. Với 6 tòa nhà (mỗi tòa cao 32 tầng) tương ứng gần 4.000 căn hộ, chung cư Đại Thanh là nơi sinh sống của khoảng 13.000 nhân khẩu.

Anh Hoàng Huy Long, sống tại tòa nhà CT8A cho biết, do số người tập trung quá lớn trên một diện tích hẹp, nên chung cư Đại Thanh lúc nào cũng trong tình trạng đông đúc, quá tải. Tòa nhà hầu như không còn một chỗ trống để người dân có thể dừng chân, thư giãn, nhất là tại tầng một - nơi bị bủa vây hoàn toàn bởi hàng quán với đủ kiểu kinh doanh, dịch vụ. Ngay cả lối vào ra tòa nhà cũng được Ban quản lý tận dụng tối đa, “biến” thành cửa hàng buôn bán quần áo, đồ chơi trẻ nhỏ.

“Do điều kiện kinh tế còn khó khăn nên gia đình phải mua căn hộ ở đây, nhưng mật độ dân cư đông đúc, không khí ngột ngạt khiến nhiều người thấy mệt mỏi. Bên cạnh đó, mật độ dân cư đông đã tạo ra sức ép về các loại hình dịch vụ khác dẫn đến tình trạng quá tải, nước nôi đôi khi cũng rất khan hiếm”, anh Long cho biết.

Cách tổ hợp Đại Thanh chừng 3km, khu chung cư Kim Văn - Kim Lũ (phường Đại Kim, quận Hoàng Mai) cũng trong tình trạng quá tải, đông đúc không kém. Chỉ với 4 tòa nhà là CT12A, CT12B, CT12C và CT11 (trên tổng diện tích gần 1,5ha), chung cư Kim Văn-Kim Lũ tập trung khoảng 11.000 người. Do áp lực dân số quá lớn, nên tại cầu thang, nhà gửi xe thường xuyên xảy ra tình trạng dồn ứ, ắc tắc cục bộ, nhất là giờ cao điểm.

Mệt mỏi sau hơn 3 tháng là cư dân của khu chung cư Kim Văn - Kim Lũ, chị Trần Thị Lan, ở tòa nhà CT12A than thở, dù đã lường trước được sự đông đúc, ngột ngạt của những dãy nhà 45 tầng, nhưng chị vẫn bị “sốc” trước số lượng người tập trung quá lớn. Chị Lan cho biết, gia đình đang tính toán, tìm cơ hội chuyển đi địa bàn khác.

Nỗi bức bách của chị Lan cũng là tâm trạng chung của không ít người dân sống trong khu chung cư Kim Văn - Kim Lũ. Khảo sát của phóng viên cho thấy, cứ 10 người được hỏi thì có đến 3 người muốn chuyển nhà, tìm một môi trường sống mới thông thoáng, đỡ chật chội hơn.

“Dân cư tập trung đông đúc, cầu thang máy giờ cao điểm hầu như không đi được. Cứ buổi tối người đi như trẩy hội, không có chỗ chen chân. Nhà để xe quá tải, nếu muốn đi sớm một chút phải dắt 5-6 cái xe mới lấy được xe của mình, khi về muộn nhiều lúc không có chỗ gửi xe… Nhiều người sẽ không thể tưởng tượng được khu chung cư lại quá đông đến mức như thế này khiến cuộc sống ngột ngạt, nhiều người muốn chuyển đi ngay”, chị Trần Thị Lan nói.

Chung cư Đại Thanh, Kim Văn-Kim Lũ chỉ là hai trong rất nhiều khu chung cư được gọi thương mại giá rẻ trên địa bàn Hà Nội đang lâm vào cảnh quá tải do số lượng cư dân tập trung quá lớn như hàng loạt dự án tại khu đô thị Linh Đàm, quận Hoàng Mai. Theo phản ánh của chính quyền cơ sở, chính sự mọc lên của loại hình chung cư này đã phá vỡ cấu trúc và gia tăng đột biến quy mô dân số.

Đơn cử như xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, trước đây (khi chưa có khu chung cư Đại Thanh) dân số chỉ khoảng 21.000 người (mật độ 26 người/ha) thì nay dân số đã tăng gần gấp đôi, đẩy mật độ lên 47 người/ha, riêng chung cư Đại Thanh mật độ gần 6.000 người/ha. Thực trạng này gây nên những khó khăn, phức tạp cho công tác quản lý ở địa phương.

Ông Nguyễn Tiến Hưng, Chủ tịch UBND xã Tả Thanh Oai ngán ngẩm: “Khu chung cư Đại Thanh với 6 tòa nhà và trên 500 hộ đất liền kề. Tính ra số lượng dân số quá đông đã ảnh hưởng đến dân số của xã, ảnh hưởng đến an ninh trật tự.

Rõ ràng, ngột ngạt, quá tải là thực trạng không còn phải bàn cãi tại các dự án được gọi là chung cư thương mại giá rẻ trên địa bàn Hà Nội. Sự dồn nén về mặt dân số tại những tòa nhà này là chuyện chưa có tiền lệ ở Thủ đô.

Phải chăng, những người có trách nhiệm, sở ngành liên quan của thành phố Hà Nội không tiên liệu được, nên mới có chuyện phê duyệt tràn lan dự án? Quy chuẩn xây dựng có bị vi phạm và quy hoạch Thủ đô bị ảnh hưởng như thế nào trước sự mọc lên nhanh chóng các tòa nhà chọc trời mang tên chung cư thương mại giá rẻ?