Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa kiến nghị bỏ quy định Chính phủ ban hành khung giá đất định kỳ 5 năm một lần tại điều 113 Luật Đất đai. Thay vào đó, Hiệp hội đề xuất giao thẩm quyền cho cấp tỉnh chịu trách nhiệm ban hành bảng giá đất đảm bảo phù hợp với diễn biến trên thị trường.

Trong văn bản này, HoREA chỉ ra sự lạc hậu của bảng giá đất tại TP HCM. Hiện nay giá đất quy định trong bảng giá đất của TP HCM chỉ bằng 30-50% giá đất thị trường. Đặc biệt, mức giá cao nhất trong bảng giá đất của đô thị trên 10 triệu dân này đã tạo khoảng cách quá xa so với thực tế.

Nghị định 104 quy định giá đất tối đa tại TP HCM (liệt vào nhóm đô thị đặc biệt) là 162 triệu đồng mỗi m2. Bảng giá đất TP HCM quy định 3 tuyến đường Đồng Khởi, Lê Lợi, Nguyễn Huệ (quận 1) áp dụng mức cao nhất không vượt quá 30%, tương đương 210,6 triệu đồng một m2 nhưng vẫn thấp hơn thực tế một tỷ đồng mỗi m2.

Kể cả nếu cộng thêm hệ số biến động 2,1 cho 3 tuyến đường này, mức kịch trần giá đất cũng chỉ dừng lại ở ngưỡng 442,26 triệu đồng mỗi m2. Như vậy, dù có áp khung cao nhất, ưu tiên định mức cao nhất và cộng thêm hệ số biến động, giá đất của 3 tuyến đường sầm uất và đẹp nhất khu trung tâm Sài Gòn vẫn thấp hơn thực tế rất nhiều.

Phố đi bộ Nguyễn Huệ, quận 1, TP HCM. Ảnh: Duy Trần

Tình trạng bảng giá đất quá thấp được lý giải là do vướng quy định UBND cấp tỉnh được ban hành mức giá đất cao hơn nhưng không quá 30% so với mức giá tối đa của cùng loại đất trong khung giá đất. Đồng thời Ủy ban không được quy định mức giá đất thấp hơn mức giá tối thiểu của cùng loại đất trong khung giá đất.

HoREA cho hay, việc tổ chức thực hiện công tác định giá đất cụ thể trong nhiều trường hợp còn chậm, kéo dài từ 1-3 năm. Công tác này chưa đáp ứng kịp thời tiến độ tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tính bồi thường, mà nguyên nhân chủ yếu là do cơ chế và quy trình hành chính trong khâu tổ chức thực hiện.

Quy trình định giá đất thủ công hiện nay khá lủng củng. Sở Tài nguyên Môi trường lập kế hoạch định giá đất cụ thể và tổ chức thực hiện việc xác định giá đất cụ thể. Sở Tài chính làm thường trực Hội đồng thẩm định giá đất cấp tỉnh để thẩm định phương án giá đất.

Cơ chế này đã dẫn đến quy trình hành chính xác định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất thiếu tính minh bạch, thiếu tính liên thông, có sơ hở tạo ra cơ chế "xin cho", nhũng nhiễu, dẫn đến thất thu ngân sách nhà nước và ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường kinh doanh. Thêm vào đó, tiền sử dụng đất hiện nay vẫn là ẩn số, là gánh nặng của chủ đầu tư dự án và cả người mua nhà, và cũng là tác nhân gây cản trở cho nỗ lực kéo giảm giá nhà về mức hợp lý.

Ngoài ra, các phương pháp định giá đất đang được áp dụng hiện nay, theo Hiệp hội Bất động sản TP HCM cũng có sự chênh lệch rất lớn về kết quả. Đặc biệt đối với các loại đất có giá trị thương mại cao như đất ở, đất thương mại, dịch vụ tại khu vực đô thị hoặc các khu vực đang được đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng đến kết quả công tác xác định giá đất, thẩm định giá đất thiếu tính chính xác, thiếu độ tin cậy, dễ dẫn đến vận dụng tùy tiện và phát sinh tiêu cực.

Việc điều tra, khảo sát giá đất phổ biến trên thị trường gặp khó khăn. Nếu áp dụng phương pháp so sánh trực tiếp thì phải căn cứ vào giá giao dịch thực tế. Thế nhưng phần lớn giá giao dịch thực tế đã bị khai thấp so với giá giao dịch thực để không phải nộp nhiều thuế thu nhập cá nhân. Bởi lẽ, theo Luật Thuế thu nhập cá nhân, bên chuyển nhượng bất động sản phải nộp 2% giá trị hợp đồng, bất kể chuyển nhượng bất động sản có lãi, hòa vốn, hoặc lỗ đều phải nộp thuế.

Chính vì những bất cập này, HoREA kiến nghị bỏ quy định ban hành khung giá đất định kỳ 5 năm một lần và giao thẩm quyền này cho cấp tỉnh chịu trách nhiệm ban hành giá đất cụ thể nhằm đưa loại hàng hóa đặc biệt này về vùng giá phù hợp với diễn biến trên thị trường và phù hợp với thực tế tình hình của địa phương.

Theo VnExpress