Ảnh: VTV News

Chính vì vậy, do độ nóng của tình trạng tranh chấp, khiếu kiện  về thu hồi đất, xác định giá đất, lấp kế hoạch sử dụng đất hiện nay, nên các đại biểu khắp nơi tập trung cho ý kiến về vấn đề này.

Cho rằng luật đất đai vô cùng quan trọng, là tài nguyên lớn nhất của mỗi quốc gia, ảnh hưởng trực tiếp đến người dân, đa số các đại biểu đồng ý với việc thu hồi đất với mục đích an ninh quốc phòng, tuy nhiên riêng việc thu hồi đất với mục đích phát triển kinh tế, xã hội, các đại biểu cho rằng cũng cần thiết, nhưng trong luật phải làm rõ được mục đích phát triển kinh tế xã hội vì mục đích quốc gia, chứ không thể chung chung dẫn đến việc tùy tiện trong cơ chế áp dụng.

Cụ thể ở Hà Nội, có khá nhiều dự án bị ách tắc do cơ chế đền bù, giải phóng mặt bằng, và theo đó là đơn thư, là khiếu kiện vô cùng phức tạp.  Đã có dự án nhà thầu đòi phạt chủ đầu tư đến hàng trăm tỷ đồng do chậm bàn giao mặt bằng thi công. Một đại biểu cho rằng dự án phát triển kinh tế xã hội khi thu hồi đất ngoài sự chấp thuận của UBND cấp tỉnh thì vẫn phải thỏa thuận với người dân.

Các đại biểu nhấn mạnh đến thực tế cho thấy rất nhiều các tranh chấp, khiếu kiện đất đai không được giải quyết. Thảo luận về các phương án xác định giá bất động sản cụ thể là giá đất, đây là các nội dung được các đại biểu quan tâm. Do nhà nước định giá bất động sản để đưa ra mức giá đền bù cho người dân, song hầu hết người dân không đồng tình với mức giá đến bù mà cơ quan nhà nước đưa ra. Vì vậy rất nhiều các tranh chấp đưa ra do cơ chế đền bù chưa thỏa đáng, việc đảm bảo xác đinh giá đất góp phần giải quyết các điểm nghẽn trong các tranh chấp về đất đai.

Hiện nay cần xác định rõ trong việc xác định thế nào là giá đất theo cơ chế thị trường, điều này gây khó khăn cho các cơ quan nhà nước khi tính giá bồi thường cho người bị thu hồi đất. Chính quyền dựa vào đâu để nói với người dân là giá bồi thường đã được tính đúng, tính đủ, người dân căn cứ vào đâu để thấy rằng quyền lợi của mình đã được đảm bảo. Đối với nơi không có các giao dịch thì căn cứ vào đâu để tính, và đề nghị ban dự thảo xác định rõ vai trò của các cơ quan định giá bất động sản. Nhà nước cũng nên có cơ quan theo dõi diễn biến giá đất trên thị trường, để làm cơ sở tham chiếu trong việc đền bù cho người dân.

Ngoài ra có đại biểu còn băn khoăn khi thấy thẩm quyền của UBND cấp tỉnh là quá lớn, vừa giao đất, cho thuê đất, lại vừa có quyền quyết định giá đất, sẽ làm cho giá đất được quyết định thiếu khách quan, minh bạch, đây chính là nguyên nhân dẫn đến khiếu kiện về đất đai. Trong khi vai trò thẩm quyền của cơ quan tư vấn, định giá bất động sản được quy định khá mờ nhạt trong dự thảo luật. Vì vậy một số người cho rằng nên tổ chức một cơ quan có thẩm quyền định giá bất động sản độc lập với cơ quan có thẩm quyền quản lý đất đai. Ngoài ra các đại biểu cũng cho rằng nên có các biện pháp xử lý chế tài đối với các cơ quan giao đất, thu hồi đất tràn lan không hiệu quả, để tránh tình trạng giao đất, thu hồi đất cho các cơ quan, khu công nghiệp, các dự án để bỏ hoang, trong khi người dân mất đất, khiến cho đời sống của bộ phận người dân rơi vào cảnh nghèo khó. Bên cạnh đó, để đảm bảo quyền lợi của người dân, có ý kiến cho rằng cần làm rõ hơn quy định cho người dân có ý kiến, lập kế hoạch sử dụng đất đảm bảo công khai, minh bạch, tránh tình trạng quy hoạch treo.

Cuộc họp quốc hội vừa qua cho thấy những bức xúc của người dân khi không biết chính xác giá đất của mình được xác định như thế nào, cơ quan nào đưa ra mức giá đến bù dẫn đến việc đền bù không thỏa đáng khiến người dân rơi vào cảnh mất đất, mất nơi canh tác đã được các đại biểu đưa ra trước quốc hội để thảo luận. Mong rằng dự thảo luật lần này đưa ra sẽ phù hợp với lòng dân và giải quyết được các tranh chấp xảy ra hiện nay. 

L.H