Theo quy định, nhà ở xã hội (NOXH) do doanh nghiệp đầu tư được Nhà nước cho rất nhiều ưu đãi: miễn tiền sử dụng đất; được áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 10% và thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT) là 5%; được vay vốn ưu đãi từ gói 30.000 tỷ đồng. Doanh nghiệp được tính vào giá bán toàn bộ chi phí đầu tư và các chi phí hợp pháp khác cộng thêm tối đa 10% lợi nhuận định mức. Giá bán NOXH phải được UBND cấp tỉnh thẩm định.

Vì vậy, theo Bộ Xây dựng, nếu 2 dự án có cùng mức bồi thường, có cùng quy mô đầu tư thì giá bán NOXH sẽ luôn thấp hơn, trừ trường hợp nhà thương mại được bán thấp hơn giá thành hoặc giá bán công khai thấp hơn giá bán mà người mua thực nộp.

Tòa nhà đầu tiên của Dự án nhà ở xã hội Tây Nam Linh đàm (Hoàng Mai, Hà Nội) đang xây dựng phần móng. Ảnh: Nguyễn Lê

Hiện Bộ Xây dựng đã thành lập đoàn kiểm tra việc xác định giá bán của các NOXH trên địa bàn 3 Thành phố Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng để xử lý nếu doanh nghiệp đầu tư NOXH có giá bán cao hơn quy định.

Trước đó, báo chí đã phản ánh một số dự án NOXH tại Hà Nội có giá đắt ngang ngửa với một số dự án nhà ở thương mại, thậm chí có dự án còn đắt hơn nhà thương mại tới 6 triệu đồng/m2. Cụ thể, dự án NOXH tại 143 Trần Phú (Hà Đông) do Công ty CP Đầu tư xây dựng và phát triển đô thị Sông Đà – SDU (thuộc Tổng Cty Sông Đà) làm chủ đầu tư có giá tạm tính tới hơn 16 triệu đồng/m2 (tính cả thuế, phí bảo trì). Dự án 30 Phạm Văn Đồng của chủ đầu tư công ty Bắc Hà giá 14,8 triệu đồng...

Nếu so sánh vị trí và giá cả của dự án này với một số dự án khác cùng khu vực thì có thể nhận thấy dự án NOXH này có giá không hề rẻ. Đơn cử, cùng khu vực này, dự án chung cư Viện 103 Văn Quán đang được rao bán trên thị trường từ 13,9 – 14,5 triệu đồng/m2 (đã gồm VAT và 2% phí bảo trì). 

Tính đến hết tháng 4/2014, cả nước đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 98 dự án xã hội, trong đó có 35 dự án NOXH cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 18.950 căn hộ; 63 dự án NOXH cho công nhân, với quy mô xây dựng khoảng 17.430 căn hộ.

Hiện có 129 dự án NOXH đang được triển khai, trong đó có 90 dự án NOXH cho người thu nhập thấp, quy mô xây dựng khoảng 55.000 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 27.560 tỷ đồng (bao gồm cả một số dự án chuyển đổi từ nhà ở thương mại sang NOXH đã được UBND các tỉnh, thành phố chấp thuận); 39 dự án NOXH cho công nhân khu công nghiệp với quy mô xây dựng khoảng 27.000 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 6.850 tỷ đồng.

Theo Chiến lược nhà ở Quốc gia đến năm 2015, phấn đấu xây dựng tối thiểu khoảng 10 triệu m2 NOXH để giải quyết chỗ ở cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị (chủ yếu là nhà căn hộ chung cư); 50% công nhân lao động tại các khu công nghiệp có nhu cầu về chỗ ở.

Tuy nhiên, theo Bộ Xây dựng, hiện nguồn cung NOXH, nhà giá thấp vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu còn rất lớn, việc triển khai các dự án còn chậm.  Nguyên nhân trước hết đó là hiện vẫn thiếu quỹ đất để đầu tư xây dựng NOXH tại vị trí thuận lợi; nhiều khu công nghiệp được hình thành nhưng chưa bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở cho công nhân; một số địa phương chưa bố trí đủ quỹ đất 20% các khu đô thị mới, các dự án nhà ở thương mại theo quy định dành để xây dựng NOXH.

Nguyễn Lê (Infonet)